Bibliografia w pracy naukowej
Bibliografia, czyli pogrupowany i uporządkowany wykaz (alfabetyczny, czasami chronologiczny lub merytoryczny), który umożliwia weryfikację treści oraz odsyła do znawców tematyki i dzieł o podobnej treści.
Pisząc pracę naukową, zawodową, popularnonaukową czy podręcznik, korzystasz nie tylko ze swoich badań, ale czerpiesz informacje i dane z prac innych autorów. Bez względu na sposób korzystania z wyników czyichś prac jesteś zobowiązany do określenia i podania ich dokładnego źródła. Rozwiązaniem zalecanym i najczęściej stosowanym jest grupowanie opisów identyfikujących poszczególne prace i dokumenty na końcu książki w postaci tzw. bibliografii.
Bibliografia to rozwiązanie wygodne dla czytelnika, bo literaturę przedmiotu znajduje on w jednym miejscu i łatwiej ją analizować. Opis bibliograficzny jest dość sformalizowany, a dane do niego czerpiesz ze strony tytułowej dokumentu lub książki, czyli swojego źródła.
Elementy opisu bibliograficznego
1. Autor. Najczęściej podajesz jego nazwisko i inicjał lub inicjały imienia (po lub przed nazwiskiem). Gdy praca ma więcej niż jednego autora, zaleca się pozostawić nazwisko tylko pierwszego autora.
2. Tytuł. Jeśli na stronie tytułowej nie podano ani autora, ani nazwy „ciała” zbiorowego, opis bibliograficzny zaczynasz od tytułu. Podajesz go w formie oryginalnej lub transkrybowanej, w pełnym brzmieniu. W przypadku tytułów w językach obcych możesz podawać również tłumaczenie (w nawiasie kwadratowym) i odwrotnie – przy tłumaczeniach jest dopuszczalne zamieszczanie tytułu oryginału. Podtytuł podajesz tylko wtedy, gdy może on mieć dla czytelnika istotne znaczenie.
3. Współtwórcy. Wymieniasz np. redaktora naukowego, tłumacza z odpowiednimi oznaczeniami (red., red. nauk., oprac., tłum., przeł.). W publikacjach obcojęzycznych stosujesz skróty właściwe dla danego języka, np. ed., hrsg.
4. Wydanie i numer tomu/części. Kolejność wydania oraz numer tomu/części (po skrócie t. = tom i cz. = część) oznaczasz cyframi arabskimi bez kropek, np. wyd. 3, t. 1 lub cz. 2. Wydania pierwszego nie trzeba opatrywać adnotacją, ale numery tomów i części zaznaczasz zawsze. W publikacjach obcojęzycznych stosujesz oznaczenia właściwe dla danego języka.
5. Miejsce wydania. Jeśli na stronie tytułowej publikacji widnieje kilka miejsc wydania, wybierasz te wyróżnione lub zamieszczasz wszystkie według podanej kolejności, oddzielając je półpauzą bez spacji. W przypadku braku miejsca wydania należy zastosować oznaczenie [b.m.] = bez miejsca.
6. Wydawca. To element fakultatywny, dlatego zaleca się podawać go w skróconej wersji, np. Wyd. BookEdit, lub powszechnie stosowanych skrótowców, np. PIW, czyli Państwowy Instytut Wydawniczy. W przypadku braku wydawcy zastosuj oznaczenie [b.w.] = bez wydawcy.
7. Rok wydania. Zapisywany jest cyframi arabskimi. W przypadku niemożności ustalenia roku wydania zastosuj oznaczenie [b.r.] = bez roku. W opisie przekładu możesz zawrzeć również rok wydania oryginału.
8. Inne. W razie istnienia polskiego przekładu publikacji podajesz dane dotyczące przekładu, a nie oryginału obcojęzycznego. Obowiązuje też jednolita interpunkcja, zgodna z przyjętą w całej publikacji.
Wzór opisu bibliograficznego książki
autor, tytuł, współtwórcy, numer wydania, numer tomu/części, wydawca, miejsce i rok wydania
PRZYKŁADY
Vlk M.,Kuczera, R., Czy Europa stanie się pogańska?, Kraków 2002.
White H., Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2010.
Wzór opisu bibliograficznego fragmentu pracy zbiorowej
autor rozdziału, tytuł rozdziału, [w:] autor, tytuł, współtwórcy, numer wydania, numer tomu/części, wydawca, miejsce i rok wydania
PRZYKŁAD
W obliczu śmierci. Zabójstwa osób duchownych w powojennej Polsce (1944−1989),
[w:] Żurek J., Represje karne wobec osób duchownych i konsekrowanych w PRL w latach 1945−1989, KUL, Lublin 2004.
Wzór opisu bibliograficznego artykułu w czasopiśmie
autor artykułu, tytuł artykułu, „nazwa czasopisma” i rok wydania, numer/tom.
PRZYKŁAD
Wylegała A., Badacz z polski na Ukrainie: problemy metodologicze, tekst przyjęty do druku
w „Przeglądzie Socjologii Jakościowej”, lipiec 2013, maszynopis.
Wzór opisu bibliograficznego dokumentu elektronicznego
autor, tytuł , współtwórcy, numer wydania, numer tomu/części, wydawca, miejsce i rok wydania [online]. Dostępny w Internecie: <adres strony internetowej> (data dostępu).
PRZYKŁADY
Jak zacząć pisać książkę? (online), dostęp w Internecie: https://bookedit.pl/jak-zaczac-pisac-ksiazke/ (dostęp: 11.10.2020).
Zysiak A., Historie w historii. Zanim awangarda stanie się kanonem, [w:] „Kultura i Historia” 18/2010, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/archives/2021 (dostęp: 26.08.2013).
