Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy

Pisownia „nie” z różnymi częściami mowy

„Nie” jest partykułą przeczącą, czyli nieodmienną częścią mowy. Z innymi częściami mowy piszemy ją razem/łącznie albo oddzielnie/osobno. Warto przyswoić sobie kilka zasad, żeby nie popełniać błędów przy jej zapisie. 

PARTYKUŁĘ „NIE” PISZEMY ŁĄCZNIE Z:

 Rzeczownikami, np. nienawiść, niesprawiedliwość, nieuczeń, nieczytanie. 

ALE: • Z nazwami własnymi „nie” zapisujemy z łącznikiem, np. nie-Europejczyk, nie-Warszawa. 

• Przymiotnikami w stopniu równym, np. niezły, niedobry, nieludzki, nieczynny, niepolski. 

• Przysłówkami odprzymiotnikowy w stopniu równym,np. nieciasno, niezależnie, niezdecydowanie. ALE: W przeciwstawieniach „nie” zapisujemy osobno, np. nie dobrze, lecz źle.

• Imiesłowami przymiotnikowymi czynnym (-ący) oraz biernym (-ny, -ty, -ony), np. niemówiący, niezapisany, nieotwarty. ALE: W przeciwstawieniach „nie” zapisujemy osobno, np. nie złamana, ale zwichnięta ręka.

PARTYKUŁĘ „NIE” PISZEMY ODDZIELNIE Z:

• Czasownikami w bezokoliczniku, osobowej formie, nieosobowej formie, a także w postaci imiesłowu przysłówkowego: współczesnego (-ąc), uprzedniego (-łszy, -wszy) i biernego (-no, -to),np. nie zamówił, nie zaproponowaliśmy, nie potrafiono, nie poszedłszy, nie oddawszy, nie czyniąc, nie umyto. 

• Liczebnikami, np. nie dwa, nie drugi, nie ośmioro, nie podwójny. ALE: niejeden (w znaczeniu wielu, niejeden przyjaciel, lub nie jeden, ale dwóch przyjaciół mnie zobaczyło); niewielu, niewiele.

 Zaimkami, np. nie ty, nie mój, nie wszyscy, nie każdy, nie tyle. ALE: nieco, niecoś, niektórzy, niektóry, niejaki = pewien, nieswój = niezdrów.

• Przysłówkami, np. nie bardzo, nie dziś, nie zawsze, nie inaczej. ALE: niezbyt, nieraz (często), niebawem, niekiedy (czasem),  niespełna, niemal lub nieomal, nieopodal.

• Przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, np. nie gorszy, nie najgorszy, nie najostrzejszy, nie najwyższy. 

• Wyrażeniami przyimkowymi, np. nie od razu, nie bez winy, nie za krótko, nie za głośno. ALE niezadługo (wkrótce).

Sprawdź inne wpisy...

Majówka jest kobietą!

Majówka jest kobietą! To czas, kiedy warto zadbać o samą siebie – zapewnić relaks dla ciała i duszy. Dlatego polecamy pięć propozycji książkowych od polskich

Czytaj dalej