Jak sprzedać książkę?
W książce „Bogaty ojciec, biedny ojciec” Robert T. Kiyosaki przytacza historię znanej dziennikarki, która opanowała sztukę pisania do perfekcji i która pisała dobre książki, ale nie miała efektów sprzedażowych. Żaląc się na ten stan rzeczy autorowi, którego książki sprzedały się w nakładzie 30 milionów egzemplarzy i przez lata utrzymywały się na liście bestsellerów, usłyszała niezwykłą wskazówkę: „Powinna pani zapisać się na kurs sprzedaży”. Jej zdziwienie było ogromne i uznała tę wskazówkę za coś, co ją obraża jako dobrą pisarkę. W rezultacie wyszła obrażona ze spotkania i nie skorzystała z udzielonej rady.
Robert Kiyosaki swoją pierwszą książkę wydał sam w systemie self-publishinbgu. Żaden wydawca nie był zainteresowany jej publikacją, wielu twierdziło, że zawarte w niej treści są nieprawdziwe i przez to nie znajdzie na nią chętnego wydawcy. Autor wydrukował książkę sam i odniósł spektakularny sukces. Stało się tak dzięki jego umiejętnościom sprzedaży, promocji i przede wszystkim dzięki zawartym w jego książce rewolucyjnym treściom. Ważny był też upór i wiara w siebie.
Kiyosaki to niejedyny przykład słynnego odnoszącego sukcesy autora, który samodzielnie wydawał swoje książki. Robili tak również Edgar Allan Poe, Stephen King czy E.L. James, autorka książki „Pięćdziesiąt twarzy Graya”, która odniosła jeden z największych sukcesów literackich ostatnich lat. Tylko nieliczni autorzy mogą poszczycić się takimi sukcesami, ale jak widać na przykładzie wyżej wymienionych, nie ma znaczenia, czy książkę wydajemy sami czy w tradycyjnym wydawnictwie. Ważne jest, co i jak piszemy, czy są chętni nas czytać czytelnicy, których zainteresuje nasza twórczość, szczęście, jak w każdej dziedzinie życia i czy umiemy ją sprzedać!
Co decyduje o sukcesie książki?
Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zadają je sobie codziennie wydawcy i pisarze na całym świecie, ale tylko nielicznym udaje się odnieść spektakularny sukces. Na pewno istotne jest to, o czym opowiada książka i czy ma szanse zainteresować potencjalnie duże grono odbiorców. Niezależnie jednak, czy jest to literatura piękna czy beletrystyka najwyższych lotów, literatura na poziomie literackiej nagrody Nobla, reportaż traktujący o ważnych zagadnieniach, czy romanse, które porywają miliony, to ważni są czytelnicy.
Autor może tworzyć książki „do szuflady”, ale jeśli myśli o wydawaniu i sprzedaży, to musi zaproponować treści, które zainteresują innych. Nie należy jednak skupiać się na pisaniu „pod publikę”, bo dla nieznanego autora szanse, że jego książka trafi do grona dużej liczby odbiorców, jest mała. Na swoje nazwisko pisarz pracuje latami, zdobywając czytelników, kolejnymi wydanymi książkami. To proces, w trakcie którego należy pozostać w zgodzie ze swoimi upodobaniami, stylem i treściami, które zawieramy w książce. Nawet wtedy, gdy autor wyda kilka książek, które spotkają się z przychylnymi recenzjami, nie ma gwarancji, że jego twórczość trafi do milionów. Może na zawsze pozostać mało rozpoznawalnym pisarzem, który ma jednak swoje grono czytelników i sprzedaje im swoje książki.
Jak sprzedawać książkę przed jej wydaniem?
W przeciwieństwie do XIX-wiecznych czy nawet XX-wiecznych autorów możliwości promocji i sprzedaży książek dla początkujących autorów są niewspółmiernie większe. Konkurencja oczywiście również. Pisarze zyskali potężne narzędzie w postaci internetu i mediów społecznościowych. Przytoczony przykład E.L. James, która publikowała za darmo elementy swojej słynnej książki w internecie, angażując czytelników w tworzenie fabuły, ewidentnie ilustruje, że budowanie grona zaangażowanych odbiorców można zacząć na długo przed wydaniem pierwszej książki. To tylko jeden ze sposobów promocji.
W internecie funkcjonuje wiele osób, które w wyniku prowadzonych blogów, kont na portalach społecznościowych, gdzie publikują treści, cieszą się dużym zainteresowaniem, posiadają znaczne grono wiernych obserwatorów potencjalnie zainteresowanych zakupem ich książki. Zazwyczaj są to treści poradnikowe, od zdrowego trybu życia, psychologii, podróży do szeroko rozumianego biznesu. Tacy autorzy, zanim wydadzą książkę, gromadzą wokół siebie potencjalnych czytelników, co przekłada się później na wyniki sprzedaży. Pisarze preferujący poezję mogą zaistnieć, biorąc udział w konkursach poetyckich, a ci piszący beletrystykę mogą publikować fragmenty na dedykowanych do tego portalach internetowych. Nawet jeśli autor nie jest popularnym blogerem ani nie publikował fragmentów książki w internecie, zawsze pozostaje informowanie czytelników o książce przed jej wydaniem, np. poprzez media społecznościowe. Warto pomyśleć o zainteresowaniu nią poczytnych blogerów, którzy jeśli zgodzą się na jej przeczytanie i recenzję, mogą znacznie zwiększyć krąg zainteresowanych czytelników.
Jak wydać książkę?
Prawidłowa odpowiedź nie brzmi: w tradycyjnym wydawnictwie lub samemu, ale starannie! Niezależnie od obranej drogi wydawniczej cały wysiłek pisarza poświęcony na napisanie książki i budowanie grona odbiorców może zniweczyć niestarannie przygotowana publikacja. Redakcja, skład, korekta i przyciągająca uwagę okładka składają się razem na jakość książki, która zależna jest nie tylko od treści i wysiłku autora, ale również od pracy wykonanej w trakcie przygotowania publikacji. Błędy ortograficzne, stylistyczne, literówki, brak profesjonalnego składu i okładki skutecznie zniechęcą czytelników do zakupu i czytania książki, nawet jeśli zawarte w niej treści są porywające. Zarówno wydając samemu, jak i u tradycyjnego wydawcy pokładamy wiarę w profesjonalizm wydawnictwa.
W obu modelach zdarzają się jednak przypadki, gdzie wydawca nie stanął na wysokości zadania lub czasami wystarczy, że ktoś wyśle do druku błędne pliki i efekt jest, lekko mówiąc, mało zadawalający. Ważne, żeby tego pilnować i przykładać do tego dużą wagę.
Sprzedaż książki
Autorzy, którzy zbudują grupę czytelników przed wydaniem książki, mogą liczyć na udaną premierę. Duża sprzedaż w pierwszych tygodniach po premierze niesie za sobą sporą szansę, że zainteresuje się nią większa liczba księgarni i dystrybutorów. Rynek chce zarabiać pieniądze i jeśli książka danego autora cieszy się powodzeniem, to wszyscy chcą ją sprzedawać. Tym, którzy nie wykonają tej pracy przed premierą, pozostaje liczyć na skuteczne działania promocyjne wykonane przez wydawnictwo.
W tradycyjnym modelu to wydawnictwo ryzykuje swoje środki na wydanie książki. Koszt przygotowania publikacji, wydruk nakładu i dystrybucja leżą po stronie wydawcy. Nikt nie angażuje swoich zasobów, nie licząc na ich zwrot i zarobek, dlatego renomowane wydawnictwa promują wydawane przez siebie książki na wiele różnych sposobów. Reklamy w portalach społecznościowych, pozyskiwanie wartościowych opinii poczytnych recenzentów, reklamy na często uczęszczanych serwisach tematycznych, zgłaszanie książek do konkursów literackich. Dział PR wydawnictwa stara się zainteresować publikacją wybranych dziennikarzy, aby napisali o książce lub opowiedzieli o niej na antenie. Organizowane są konkursy w mediach, w których np. w zamian za przekazane egzemplarze, autorzy zapraszani są do audycji radiowych czy telewizyjnych. Jeśli książka porusza ważne zagadnienia społeczne, to liczba zainteresowanych mediów może być znaczna, a to przekłada się na sprzedaż. Jeśli to beletrystyka, to wciągająca historia przedstawiona w książce i nierzadko osobowość samego autora mogą mieć decydujące znaczenie dla zainteresowania dziennikarzy. Największe światowe bestsellery i uznani pisarze mogą liczyć również na bardzo drogie, odpłatne formy reklamy w sieciach księgarni, w internecie, a nawet w tradycyjnych mediach.
Te wszystkie działania wymagają sporego zaangażowanie wydawcy i generują koszty nierzadko podobne lub większe od tych zainwestowanych w same wydanie książki. Dlatego w tradycyjnym modelu wydawniczym to wydawnictwo zatrzymuje dla siebie lwią część dochodu ze sprzedaży książki.
Inaczej wygląda to w modelu self-publishingu. Autor sam pokrywa koszty przygotowania i publikacji książki, a wydawca zajmuje się jej dystrybucją. W tym wypadku wydawcy również zależy na sprzedaży książki autora. Sukces sprzedażowy buduje nazwisko autora i prestiż wydawcy. Wydawca otrzymuje co prawda mniejszą część dochodu, ale zajmując się wydaniem książki, dba o sukces autora. Z racji tego, że to autor poniósł koszty, również autorowi należy się większa część zysku z jej sprzedaży. Dlatego bardzo ważne jest, aby autor w porozumieniu z wydawcą zaplanowali działania promocyjne, które wspomogą sprzedaż książki.
W tradycyjnym modelu autor pokrywa koszty promocji pośrednio, rezygnując na rzecz wydawcy z dużej części dochodu ze sprzedaży książki. W modelu, w którym sam ponosi koszty jej publikacji, powinien zaangażować dodatkowe środki na jej promocję, a obowiązkiem wydawcy jest zapewnienie autorowi środków i narzędzi do realizacji działań marketingowych. Mogą to być wysyłki do recenzentów, promocja książki i autora na stronie internetowej wydawcy i na jego kanałach w mediach społecznościowych. Zadbanie o odpowiednią promocję i ekspozycję informacji o książce przez dystrybutora, zapewnienie dostępu do profesjonalnej obsługi PR czy negocjowanie odpłatnych form reklamy z dystrybutorami i księgarniami. W tych tematach wydawca wspiera autora, ale część obowiązków tradycyjnego wydawcy przejmuje na siebie autor. Pieniądze, które inwestuje w marketing, podobnie jak tradycyjny wydawca, mogą zadecydować o jej sukcesie.
W modelu self-publishingu wydawca i autor są partnerami, którzy wspólnie pracują nad sukcesem książki. To wymaga zaangażowania z obu stron.
Kiedy autor książki odniesie sukces?
Czasami bardzo szybko, a czasami nigdy. Nikt nie zna recepty, ale każdemu autorowi i jego książce można pomóc w zaistnieniu na rynku. Składa się na to mnóstwo okoliczności, podjętych decyzji, wykonanej pracy i niekiedy szczęścia. Mówi się, że książki nieznanych autorów mają szansę się sprzedawać dopiero po trzeciej, czwartej publikacji. Na rynku są takie przykłady, ale są też spektakularne debiuty. Faktem jest, że należy cierpliwie budować grono odbiorców i liczyć, że z biegiem czasu nasza grupa czytelników urośnie na tyle, że każda kolejna książka będzie murowanym sukcesem. W końcu pisanie to nie recepta na sukces, a sposób na życie i realizacja pasji.
